LABORATORIUM MUZYKI – „We Are from Here”: H.M. Górecki, W. Lutosławski, K. Szymanowski, W. Kilar, E. Grieg, W. Pawlik, J. Grzywacz, We Are Not From Iceland

Henryk Mikołaj Górecki – Trzy utwory w dawnym stylu (1963)
We Are Not From Iceland – Sen Borsuka (2012)
Witold Lutosławski – Bukoliki (1954)
Karol Szymanowski – Hej, wółki moje (1928)
Karol Szymanowski – Bzicem kunia (1930-32)
Witold Lutosławski – Mała Suita (1951)
Wojciech Kilar – Orawa (1986)
Włodek Pawlik – We Are From Here (2005)
* oraz trzy utwory Janusza Grzywacza: Moc idzie z gór, Karpatia, Jak Janosik tańcował z Cysarzową (2012)

Zrealizowany w ramach projektu LABORATORIUM MUZYKI koncert „We Are From Here” miał swoją premierę w sierpniu 2012 roku podczas festiwalu 42. FAMA Międzynarodowy Kampus Artystyczny, zyskując w recenzjach miano „muzycznej rewelacji festiwalu”. Kierownicy muzyczni – Adam Klocek i Włodek Pawlik – zaprosili do udziału debiutujących twórców i wykonawców: Orkiestrę Kameralną UMFC oraz zespoły, reprezentujące młoda scenę muzyczną (Flying Moses, Harmony Of The Spheres, Kapela z Orliczka, Magdalena Zawartko Quintet, We Are Not From Iceland). Założeniami programowymi koncertu było ukazanie powiązań między muzyką klasyczną, ludową i jazzem, zaprezentowanie kompozycji reprezentujących muzykę tzw. trzeciego nurtu oraz innych, aktualnych tendencji, wykraczających ponad ustalone w dyskursie krytycznym podziały i definicje, a także ukazanie muzyki jako sfery poszukiwań twórczych, które w awangardowej fazie rozwoju trudno jest poddać jednoznacznej klasyfikacji gatunkowej oraz przedstawienie oryginalnych, autorskich interpretacji dzieł muzycznych. Koncert przygotowany został jako wydarzenie premierowe, będące efektem pracy nad materiałem muzycznym, wybranym dla siebie przez wykonawców podczas konsultacji muzycznych z pedagogami. Puławska odsłona koncertu „We Are From Here” została wzbogacona o udział Janusza Grzywacza, kompozytora i pianisty, znanego z grupy Laboratorium, uznawanej za prekursora stylu fusion w Polsce i Europie.

Koncert otwiera Orkiestra Kameralna UMFC pod dyrekcją Adama Klocka, z wykonaniem Trzech utworów w dawnym stylu Henryka Mikołaja Góreckiego. Ten wczesny cykl kompozytora, który utożsamiany był z muzyczną awangardą tamtych czasów, stanowił odpowiedź na zarzut, iż w jego twórczości brakuje jakiejkolwiek melodii. Górecki stworzył więc dzieło archaizujące, odwołujące się do dawnych stylów muzycznych oraz melodii ludowych. W programie Festiwalu Warszawska Jesień 1975 czytamy: „Umyślnie proste, ale zarazem smakowite dozowanie czysto sonorystycznych walorów brzmienia smyczkowego, różnicowanie i kontrastowanie jego gęstości i dynamiki wprowadza nas w samo sedno indywidualnego stylu Góreckiego.” Kolejne kompozycje, w jakich prezentuje się orkiestra UMFC, to Orawa Wojciecha Kilara oraz We Are From Here Włodka Pawlika. Pochodząca z roku 1986 Orawa nawiązuje do melodii oraz rytmiki i skali góralskiej, a także do specyficznej dla tego gatunku sposobu gry i artykulacji muzycznej. Język muzyki góralskiej zostaje przetłumaczony na orkiestrowy skład, przynosząc oryginalne i wirtuozowskie ucieleśnienie jej żywiołowości i nastrojów. Orawa skrzy się grą współbrzmień i zmian harmonicznych, porywa radosną energią i szaleńczym rytmem góralskiego tańca, osiągając jednocześnie doskonałość muzycznej struktury.

Grupa We Are Not From Iceland – czerpiąca inspirację z szerokiej tradycji muzycznej, od folku poczynając na progresywnym metalu kończąc – wystąpi z autorskim utworem Sen Borsuka oraz oryginalną, niekoniecznie prawomyślną interpretacją Bukolików Lutosławskiego, opartych pierwotnie na melodiach kurpiowskich. Kolejne interesujące odczytanie inspirowanego folklorem dzieła Lutosławskiego przynosi zespół Harmony of the Spheres oraz ich jazzowe wykonanie Małej suity. Jak podają źródła, kompozytor wyznając po latach, iż nie znosi tego utworu, określił go jako „stalinowską chałturę”. Być może interpretacja młodych jazzmanów, którzy przyznają się do odnajdywania inspiracji w stylistyce wytwórni ECM, ukaże to niechciane dziecko Lutosławskiego w nowym świetle. W programie koncertu znalazły się także wariacje na temat pieśni Szymanowskiego: Hej, wółki moje i Bzicem kunia, inspirowanych melodiami kurpiowskimi. Swoje odczytania tych kompozycji przedstawią Flying Moses oraz Kapela z Orliczka.

Przedstawiony program wzbogacają kompozycje Janusza Grzywacza: Moc idzie z gór, Karpatia, Jak Janosik tańcował z Cysarzową – kolaż motywów, napisanych z na ceremonię otwarcia Uniwersjady Zimowej w Zakopanem, o którym pisano w recenzjach: „Wspaniała idea połączenia improwizacji i nowoczesnej technologii z naturalną wyrazistością i prostotą muzyki ludowej.”

Koncert zamyka tytułowa kompozycja We Are From Here Włodka Pawlika na dwa fortepiany, orkiestrę smyczkową i sekcję rytmiczną.

>>> 08.11.2012 | CZWARTEK 19:00

BIBLIOGRAFIA
Encyklopedia Muzyczna PWM
Polskie Centrum Informacji Muzycznej – polmic.pl
Chycińska Teresa „Karol Szymanowski i jego epoka. Tom 2”, Musica Iagellonica 2008
Gwizdalanka Danuta, Meyer Krzysztof „Lutosławski. Droga do dojrzałości”, PWM 2003
Thomas Adrian „Górecki”, PWM 1998
Woodford Peggy „Mozart”, PWM 2000